.
Вяртанне спадчыны
У рамках развіця беларуска-французкіх сувязей у доме-музеі Адама Міцкевіча 11 ліпеня адбылася прэзентацыя выставы “Прарок свайго часу”. Выстава арганізавана па ініцыятыве Пасольства Беларусі ў Францыі і асабіста Надзвычайнага і Паўнамоцнага Пасла Паўла Латушкі, музеем Адама Міцкевіча ў Парыжы і Польскім гістарычным і літаратурным таварыствам у Парыжы.
У мерапрыемстве прынялі ўдзел Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Беларусі ў Францыі Павел Паўлавіч Латушка, прадстаўнікі музея Адама Міцкевіча ў Парыжы Ганна Чарноцка і Анджэй Невяглоўскі, намеснік старшыні Беларускага фонду культуры Анатоль Іванавіч Бутэвіч, генеральны дырэктар Нацыянальнага мастацкага музея Уладзімір Іванавіч Пракапцоў, першы намеснік начальніка галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Гродзенскага аблвыканкама Аляксандр Людвігавіч Вярсоцкі, старшыня Навагрудскага райвыканкама Анатоль Мечыслававіч Маркевіч, гасцей прымаў дырэктар дома-музея Адама Міцкевіча ў Навагрудку Мікалай Гайба.
– Самае галоўнае, што ёсць у кожным краі – гэта людзі, – адзначыў у прывітальным слове старшыня райвыканкама А.М. Маркевіч. – Мы ганарымся нашымі землякамі, якія праславілі Навагрудчыну талентам, працай і самааданасцю: Барыс Кіт, Іяхім Храптовіч і Адам Міцкевіч. Паэт, публіцыст, грамадска-палітычны дзеяч Адам Міцкевіч аказаў вялікі ўплыў на станаўленне беларускай, польскай і літоўскай літаратур. Дзякуючы яго неўміручай творчасці у нас ёсць магчымасць вандраваць праз стагоддзі. Анатоль Мечыслававіч Маркевіч падзякаваў П.П. Латушка за ўвагу да Навагрудчыны.
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Беларусі ў Францыі адзначыў: “Навагрудак займае асаблівае месца – гэта не толькі старажытная сталіца беларускіх земляў, а і наша памяць, спадчына і будучыня”.
Мэта праекта – вяртанне каштоўнасцей, якія належаць гісторыі Беларусі праз выставы, капіраванне тых твораў, што знаходзяцца за межамі нашай краіны. Гэты праект нібы злучае людзей розных талентаў: паэта Адама Міцкевіча, вядомую піяністку Марыю Шыманоўскую і мастака Валенція Ваньковіча.
Адам Міцкевіч – гэта сімвал беларускай культуры, чалавек, які хоць і пісаў на польскай мове, але ўсхваляў беларускую зямлю. Творчая спадчына Міцкевіча дарагая ўсяму прагрэсіўнаму чалавецтву.
Марыя Шыманоўская, цешча Адама Міцкевіча, вядомая піяністка. Яна выступала перад каралеўскімі дварамі. Вялікі нямецкі паэт Іаган Гётэ назваў яе каралевай гуку.
Валенцій Ваньковіч – наш вядомы мастак, сябар паэта.
– Арганізаваць міжнародны праект, – далей распавёў Павел Латушка, вырашана было ў мінулым годзе, калі я наведаў музей Міцкевіча ў Парыжы і ўбачыў партрэт Марыі Шыманоўскай. – З яго і пачаўся праект, які праходзіць пры спонсарскай падтрымцы ААТ “Прыорбанк”, – падкрэсліў Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Беларусі ў Францыі. – Мы заклікаем і іншыя прадпрыемствы, кампаніі падтрымаць ідэю. Праведзены перамовы з музеем Міцкевіча ў Варшаве. Мастак Віктар Альшэўскі наведаў гэты музей, і ў нас ёсць планы вяртання праз копіі некаторых твораў. У прыватнасці плануецца зрабіць копію карціны В. Ваньковіча “Апафеоз Напалеона”, якая захоўваецца ў Варшаве. Калі будзе фінансавая падтрымка, упэўнены, гэта будзе зроблена.
Дырэктар калекцыі мастацтва Бібліятэкі польскай ў Парыжы Ганна Чарноцка расказала, што выстава “Прарок свайго часу” была падрыхтавана па просьбе П.П. Латушкі. Былі адабраны літаграфіі, гравюры, якія прадстаўлены на выставе. – Нам вельмі прыемна знаходзіцца на радзіме знакамітага беларускага, польскага і літоўскага паэта Адама Міцкевіча, – адзначыла Ганна Чарноцка. – У творах паэта, у прыватнасці ў паэме “Пан Тадэвуш” апісана прыгажосць навагрудскай зямлі, мясцовых краявідаў. Сапраўды, тут незвычайны пейзаж, неба. Наш прыезд і знаёмства з роднымі мясцінамі паэта дапаможа яшчэ больш зразумець Міцкевіча.
Выстава, якая з лютага бягучага года дэманстравалася ў Доме Ваньковічаў у Мінску, а зараз экспануецца ў Навагрудку, складаецца з 24 прадметаў. На выставе прадстаўлена 16 гравюр, якія з’яўляюцца ілюстрацыямі да пазнейшых выданняў твораў Адама Міцкевіча: “Пані Твардоўская” (1822), “Гражына” (1823), “Конрад Валенрод” (1828), якія выйшлі ў Познані ў 1863–1864 гг. Гравіраваў ілюстрацыі да ўсіх трох кніг Станіслаў Лукомскі (1835–1867) па малюнках Антонія Залескага (1824–1885). У экспазіцыю ўвайшлі 4 бронзавыя і гіпсавыя медалі з выявай Адама Міцкевіча, а таксама медаль і пласцінка, выкананыя ў гонар 100-годдзя вялікага паэта. Яшчэ прадстаўлены дзве кнігі: кніга Адама Міцкевіча “Славяне”, у якую ўвайшлі лекцыі, якія чытаў паэт у Калеж дэ Франс. Кніга знаходзіцца ў асабістай калекцыі надзвычайнага пасла Беларусі ў Францыі, а таксама кніга “Музычны альбом Марыі Шыманоўскай” (апрацаваны і перакладзены Рэнатай Сухавейка).
Асобны раздзел выставы прысвечаны маці жонкі Адама Міцкевіча – выдатнай польскай піяністцы Марыі Шыманоўскай. Жывапісная копія з партрэта Марыі Шыманоўскай мастака Валенція Ваньковіча зроблена ў 2014 г., дзе прафесарам, лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі Віктарам Альшэўскім з арыгінала, які знаходзіцца ў Польскай бібліятэцы ў Парыжы. Копію мастак перадаў у дар Нацыянальнаму мастацкаму музею Рэспублікі Беларусь для філіяла “Дом Ваньковічаў. Культура і мастацтва першай паловы ХІХ стагоддзя”. Выставу дапоўніў яшчэ адзін экспанат з калекцыі Пасольства Італіі ў Беларусі – гэта работа Віктара Альшэўскага “Шлях Міцкевіча”.
У працяг беларуска-французскага праекта ў галерэі мастака Кастуся Качана адбыўся паказ ўрыўка спектакля “Пан Тадэвуш” Адама Міцкевіча ў пастаноўцы Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы. У 2014 годзе споўнілася 180 гадоў з таго часу, як у Парыжы Адам Міцкевіч напісаў гэту паэму. У мінулым годзе трупа Купалаўскага тэатра паказвала спектакль “Пан Тадэвуш” на парыжскай сцэне. Павел Паўлавіч Латушка расказаў, што ў Парыжы спектакль гледачы сустрэлі вельмі добра. Французская публіка дзесяць хвілін стоячы апладыравала купалаўскім артыстам, Адаму Міцкевічу, “Пану Тадэвушу”, што з’яўляецца рэдкасцю ў Францыі. Гэта была перамога беларускай культуры, беларуска-французкіх сувязей. – Вельмі важна каб навагрудчане ведалі, як шануецца спадчына Навагрудка ў Парыжы. Мы не маем права не шанаваць сваю спадчыну, – дадаў Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Беларусі ў Францыі. – У Навагрудак прыехалі прадстаўнікі музея Адама Міцкевіча ў Парыжы для таго, каб наладзіць прамыя сувязі з домам-музеем Адама Міцкевіча ў Навагрудку.
Экспазіцыя рарытэтных экспанатаў будзе працаваць у доме-музеі Адама Міцкевіча да 7 снежня і будзе даступна ўсім жадаючым.
Тэкст - Вольга Пісар, газета “Новае жыццё”.
http://www.novogrudok.gov.by/ru/news/anoncy?id=11387
- Подпись автора
Люто ненавижу свядомых, змагаров и прочих мразей. Антимайдан!
